“Omikro” virusunun əvvəlkilərdən fərqi nədir
02.12.2021
RNT tərkibli virus olan yeni növ koronavirusun (COVID-19) yeni "omikron” ştamının yayılması barədə informasiyalar əhali arasında ciddi narahatlıq doğurur. Doğrudur, yeni ştam hələki ölkəmizdə qeydə alınmayıb, lakin ətraf ölkələrdə ona təsadüf edildiyi barədə informasiyalar var. Əlbəttə, arzu edirik ki, yeni ştam ölkəmizə gəlməsin, lakin pandemiya dövründə yaşayırıqsa, bu, qaçılmazdır. Təəssüf ki, yoluxma sayındakı rəqəmlər azaldıqca insanlar arasında rahatlıq yaranır və bu hal xəstəliyin yayılması üçün zəmin yaradır.
Həkim-infeksionist Nigar Əliyeva yeni ştamla əlaqədar deyib: "Virusun növbəti mutasiyası olan "omikron” (B.1.1.529) ştamı molekulyar quruluşuna görə çox mükəmməldir və əvvəlkilərdən daha yoluxucudur. Yeni növ koronavirus pandemiyasının lap əvvəlindən deyirdik ki, hər yaranan ştam intensiv yoluxuculuğu ilə təhlükə yaradır. İlk ştamların iki dəfə yoluxucu olduğu qeyd edilirdi, yəni bir nəfər daha iki nəfəri yoluxdura bilərdi. "Delta” ştamının 6 dəfə daha çox yoluxucu olduğu deyilirdisə, "omikronun” 8-10 dəfə yoluxucu olduğu bildirilir.
Nə qədər ki, hami peyvəndlənmə prosesindən keçməyib, virus peyvənd olunmamış orqanizmin birindən digərinə keçdikcə dəyişikliyə uğrayır. Peyvənd olunmuş orqanizmdə çevrilmə getmir, bunun əksinə peyvənd olunmamış orqanizmdə virus özünə münbit şərait tapır və yeni mutasiyalar yaranır. "Omikron” ştamının 30-a yaxın mutasiyaları özündə birləşdirdiyi qeyd olunur. Bunlar yeni ştamın nə qədər dəyişkən olduğu və hətta aparılan peyvəndləmə prosesinə qarşı dirəncli ola biləcəyi ehtimalı doğurur. Dəyişkənlik virusların həyatdaqalma şəklidir. İndiyə qədər müxtəlif ştamlar var idi, lakin Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı hər hansı ştama görə bu qədər həssas yanaşırsa, bu, həqiqətən vəziyyətin ciddiliyindən xəbər verir.
Son vaxtlar peyvəndlər üzərində aparılan araşdırmalar onun hələlik yeni ştam üçün də təsirli olduğunu göstərir. Lakin təsirin effektivliyi xəstəliyin əmələ gəlməməsinə kömək etmir, "delta” ştamında olduğu kimi bu ştamda da xəstəliyi yüngül keçirməyə səbəb olur, çünki virus orqanizmdəki anticisimləri tanıyır. Lakin yeni ştamdakı alt nutasiyaların müəyyən bir qismi həmin anticisimlərə qarşı reaksiya göstərməyib. Bu isə o deməkdir ki, mutasiyanın geniş yayılması vaksinasiyanın səmərəsini azalda bilər”.
Yeni ştamın əlamətləri barədə danışan həkim-infeksionist deyib: "Əlamətlər hələ araşdırılır. Məlumdur ki, bu ştam daha çox gənclər arşında yayılır, yaşlılar və yanaşı xəstəliyi olanlar üçün təhlükəli olaraq qalır. Hər ştamın sırf özünəməxsus xüsusiyyəti olur. Əvvəlki ştamlarda da daha çox ürəkbulanma, halsızlıq, hərarət və s. əlamətlər üstünlük təşkil edirdisə, "delta” ştamında daha çox iybilmə və dadbilmənin itməsi baş verir. Ümumi olaraq digər kəskin respirator infeksiyalarda olan kliniki əlamətlər çox güman ki, bu "omikronda” da olacaq. Lakin orqanizmə görə təbii ki, dəyişə də bilər.
RNT tərkibli bütün viruslar aqressiv olurlar, onları idarə etmək çətindir. Adətən belə düşünülür ki, indiyə qədər olan bütün pandemiyalar zamanı mutasiya yarandıqca virus zəifləyir və proses öz-özünə bitir. Çox təəssüf ki, bu virus haqqında bunu demək olmur. Bəzi mütəxəssislər belə fikirdədir ki, bu virus laboratoriya məhsulu olduğuna görə zəifləmə getmir. Bir sıra mütəxəssislər bunu onun quruluşu ilə əlaqələndirirlər. Elm sahəsində də öz təsdiqini tapmamış çoxlu belə versiyalar var, lakin hələlik yekun bir rəy yoxdur. Şübhəsiz ki, yekin nəticəni zaman göstərəcək”.
