Onurğa beyini implantını 3D çapı ilə həyata keçirmək olar
29.09.2020
3D-printerin köməyilə neyrointerfeys protezlərini fərdi anatomik xüsusiyyətlərinə tam şəkildə müvafiq olaraq düzəltmək mümkündür. Bir tərəfdən elektron qurğu ilə, digər tərəfdən əzələ və ya sinirlərlə əlaqə yaratmaq üçün neyrointerfeys lazımdır. Belə qurğular bu və ya digər səbəbdən iflic olmuş, müxtəlif sinir mərkəzləri arasında və ya sinir mərkəzi ilə əzələlər arasında əlaqə pozulmuş insanlar üçün əsl xilasedici ola bilər.
"Nauka i jizn” saytı xəbər verir ki, Rusiya və İsveçrə alimlərinin yaratdıqları elektrokimyəvi implant onurğa beyininin bərk qabığı altında yerləşdirilir. İmplant onurğa beyininə ətrafların hərəkətini idarə etməyi öyrədir. Onurğanın zədələnməsi səbəbindən baş beyinlə əlaqənin bərpası mümkün olmadıqda, bu implant müəyyən mənada ayağa qalxmağa kömək edir: idarəetməni onurğa beyini üzərinə götürür.
İmplant yumşaqdır: elastik polimer əsasda silikon-platin nanohissəcikdən ibarət elektrodlar yerləşdirilib. Elektrodlara qızıl "məftil” yeridilib – metal qalınlığı 35 nanometr olan qatlarla yerləşdirilib. Qatlardakı xüsusi çatlar "məftillərin” elastikliyi təmin edir. Lakin məsələ təkcə implantın yumşaqlığı ilə bitmir. Belə ki, implant ayrı-ayrı insanlarda konkret yerə yerləşdirilməlidir. Bu zaman onun ölçüsü fərdi xüsusiyyətlərə tam uyğun gəlməlidir (Yəni hər hansı orta ölçü seçməkdən söhbət gedə bilməz, hər kəs üçün fərdi hazırlamağa isə çox sərf olunur). 3D texnologiyası bu problemi həll edib. Onurğa beyininin implantı 3D texnologiyası sayəsində əldə edildikdən sonra təcrübə pişiklər və siçovullar üzərində aparılıb. Səkkiz həftə onurğa beyinində qalan implantat toxumanı qıcıqlandırmayıb, sinirləri sıxmayıb və demək olar, iltihab yaratmayıb. Digər tərəfdən, onun elektrodları funksionallığını saxlayıb. İmplant canlı orqanizmdə sınmayıb. 3D texnologiyası əsasında implantı tez və istənilən anatomik parametrə uyğun hazırlamaq mümkündür. Bundan başqa, 3D versiyasında daha ucuz materialdan istifadə etmək olar və bu, keyfiyyətə təsir göstərməyəcək.
